Bisiklet park yeri, bisiklet park ayağı, bisiklet park demiri veya kısaca bisiklet parkı; bisiklet dağınıklığını ortadan kaldırmak, güvenli ve düzenli bir park yeri oluşturmak amacıyla kullanılan üründür. Artan nüfusla birlikte artan araç sayısı, kentlerdeki trafik yoğunluğunu ve çevre kirliliğini azaltmak amacıyla bisiklet kullanımı yerel idareler tarafından teşvik edilmektedir. Artan çevre bilinci ile birlikte, çevre dostu, ekonomik ve pratik bir ulaşım aracı olan bisiklet kullanımının önemi gün geçtikçe artıyor.
Bisiklet kullanımı beraberinde bisiklet park yeri sorununu da getiriyor. Bisiklet park yerleri bu sorunun çözümü. Farklı büyüklüklerde tasarlanan bisiklet parkları, bisiklet dağınıklığını ortadan kaldırırken, güvenli bir park imkanı sunuyor. İster açık ister kapalı alanda kullanılsın, bisiklet parkının paslanmaz özellikte malzemeden üretilmiş olması uzun süre dayanmasını sağlayacaktır. Paslanmazlık özelliği paslanmaz malzeme ile sağlanabileceği gibi galvaniz yöntemi ile de elde edilebilir. Galvanizin sıcak daldırma olması tercih edilmelidir. Bisiklet parkı aralıklarının standart ölçülerde olması, park yeri demirlerinin kısa ve uzun aralıklarla oluşturulması ergonomik park imkanı sunar. Park demirlerinin transmisyon mili gibi dolu malzemeden üretilmiş olması, eğilme durumunu ortadan kaldırır.
Bisiklet parkları; tekil konut ve konut sitelerinde, üniversite, kolej, etüt merkezi gibi bütün eğitim kurumlarında, resmi kurumlarda, bisiklet yollarında, şehir içi tren ve metro istasyonlarında, tren ve otobüs garlarında, stadyumlarda, spor merkezlerinde, alışveriş merkezlerinde, iş merkezlerinde, askeri kurumlarda, emniyet teşkilatlarında, marketlerde yaygınlıkla kullanılır.
Bisiklet Park Yeri Modelleri
Bisiklet park demirlerinin tasarımsal çok modeli bulunmaktadır. Zemine bağlanan bisiklet park sehpalarından, bisiklet park yeri duvar askı istasyonlarına, spiral bisiklet parklarından Z tipi modellere kadar birçok alternatif mevcuttur. Zemin tipi ürünlerde tek veya çift yönlü kullanıma uygun ürünler bulunmaktadır. Çift taraflı bisiklet park yerleri kullanılacaksa, alanın genişliğinin buna uygun olmasına dikkat edilmesi gerekmektedir. Bisiklet Park Aparatları tasarımsal olarak farklı seçeneklerde sunulduğu gibi aynı tasarım farklı renk veya galvaniz uygulaması ile de sunulabilir. Sahil ve nemli bölgelerde, dış mekanlarda paslanmazlık avantajı sunan galvaniz modeller tercih edilmelidir. Galvaniz ürünün tercihen sıcak daldırma galvaniz ile üretilmiş olması dayanıklılığını artıracaktır. Zemin tipi ürünlerde park ünitelerinin yan yana montajı yapılırken kısa ve uzun sıralaması gerekir. Bu şekilde bisiklet gidonları farklı yükseltiler nedeniyle birbirine çarpmayacak ve daha kullanışlı bir park alanı yaratılmış olacaktır.
Bisiklet Parkı Ölçüleri
Standart ölçülerde üretilmeyen park yerleri, bisiklet dağınıklığını ortadan kaldırmayacaktır. Devrilen veya park yerine sığmayan bisikletler hatalı üretilen bisiklet parkının sonuçlarıdır. Her bisiklet için minimum 35 cm park yeri mesafesi ayarlanmalıdır. Bu ölçünün katlarına göre artan sayıda tekli bisiklet demiri, ikili bisiklet parkı, üçlü bisiklet park ayağı, dörtlü bisiklet park demiri üretimi gerçekleştirilebilir. Bisiklet Parkı ölçü standartları yönetmelikte şu şekilde tanımlanır;
Bisiklet Park Yeri Standartları
3 Kasım 2015 tarihli 29521 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan Şehi̇r İçi̇ Yollarda Bi̇si̇klet Yolları, Bi̇si̇klet İstasyonları Ve Bi̇si̇klet Park Yerleri̇ Tasarımına Ve Yapımına Dai̇r Yönetmeli̇kte bisiklet park yeri tasarımına dair belirli standartlar getirilmiştir. Altıncı Bölümde bisiklet parkı tasarımı için TS 11782 standardına atıf yapıldıktan sonra tasarım esasları için aşağıdaki özellikler sıralanmaktadır.
1- Bisiklet istasyonları ve bisiklet park yerleri, bisikletlerin belirli bir düzende, güvenli bir şekilde kilitlenip sabitleştirilmesini sağlayıcı bisiklet kilit mekanizmasını içerir ve bisikletlerin park yerlerine kolayca yerleştirilebilecek ve çıkarılabilecekleri şekilde tasarlanır.
2- Bisiklet park ekipmanları darbelere ve hava koşullarına dayanıklı özellikte olur.
3- Bisiklet istasyonları ve park yerleri, yer durumuna göre Ek-4’te gösterilen şekilde yola dik veya açılı, tek sıra, iki sıra, dairesel veya yarım daire biçiminde tasarlanır.
a. Tek sıra halinde yola dik olarak oluşturulan bisiklet park yerinde iki bisiklet arası 0,60 – 0,70 m, bisikletin boyuna park yeri genişliği ise 1,90 m olarak tasarlanır.
b. Tek sıra halinde yola açılı olarak oluşturulan bisiklet park yerinde, bisikletler yola 45˚ açılı olarak yerleştirilir, park bandı genişliği 1,35 m ve iki bisiklet arası yatayda 0,85 m olarak tasarlanır.
c. Tam veya yarım dairesel olarak oluşturulan bisiklet park yerinde, bisikletler bir ağaç veya direk etrafında dizilir.
d. İki sıra halinde oluşturulan bisiklet park yerinde, yaya geçişleri ve manevra alanı için iki sıra arasında 1,75 m açıklık bırakılır.
e. İki sıralı yola açılı olarak oluşturulan bisiklet park yerinde, manevra ve yürüme alanının genişliği en az 1,40 m olarak tasarlanır.
f. Askılı olarak oluşturulan bisiklet park yerinde, bisikletler duvara yarı dik şekilde dayalı olarak park eder.
g. İlgili belediye tarafından uygun görülen ulusal veya uluslararası standartlara uygun veya sertifikaya sahip bisiklet park yerleri de tasarlanabilir.
TS 11782 standardı ise; şehir içi yollarda, yol kenarı veya yol dışında yapılacak bisiklet park tesislerinin tasarım kurallarını kapsamaktadır. Kamu tarafından yapılan bisiklet park yeri alımlarında şartnamelerde zaman zaman bu standart kapsamında ürün talep edilmektedir. İlgili standardın ayrıntılarını TSE tarafından yayınlanan standartlar kitapçığını edinerek öğrenebilirsiniz.
Bisiklet Park Fiyatları
Bisiklet Park Etme Aparatı üretildiği metal veya plastik malzemeye göre fiyat değişikliği gösterir. Hava koşullarına dayanıklı, paslanmayan, kolay eğilmeyen, darbelere dayanıklı malzemeden üretilen bisiklet park yerleri tercih edilmelidir. Bu bisiklet parkları muadillerine göre yüksek maliyetli olsa da uzun ömürlü olması nedeniyle doğru bir tercih olacaktır. Galvaniz bisiklet park yerleri, elektrostatik boyalı ürünlere göre daha maliyetli ürünlerdir. Bisiklet park yeri fiyatlarında ürünün görselinde ve teknik özelliklerinde yer alan niteliklerin üretici tarafından karşılanıp karşılanmadığının doğrulanması gerekir. Tüketicileri yanıltarak başka üreticilere ait görsellerle daha düşük kalitede ürün satan satıcılar da maalesef piyasada bulunmaktadır.
Bisiklet Parkı Montajı
Bisiklet Park Yeri montajı ürünün tasarımına göre değişiklik gösterebilir. Eğer ürün demonte olarak satılan parkur ve tabanlı modellerden ise bu parçaların birleştirilmesi gerekmektedir. Üst ünitenin birleştirilmesinden sonra bisiklet parkı zemine monte edilir. Beton, asfalt, kilit parke taşı gibi zeminlere montaj dübel ve vida ile kolaylıkla yapılır. Ayrıntılı bilgi için İleritrafik tarafından hazırlanmış olan ve blog sayfalarımızda yer alan Bisiklet Park Yeri Montaj Kılavuzuna göz atabilirsiniz.